vooral in de duinen algemeen, maar de laatste jaren neemt de soort sterk toe. Inmiddels is hij te vinden op zandgronden in het hele land. In kleigebieden is jacobskruiskruid vooral te vinden op verstoorde bodems en op plaatsen waar zand is opgebracht (industrieterreinen, en wegbermen bijvoorbeeld).Is jacobskruiskruid echt giftig?
Ja, de plant is zeker giftig. De stoffen die de giftigheid veroorzaken zijn pyrrolizidine alkaloïden. Het gif grijpt vooral aan op de lever, maar ook in mindere mate op de nieren en longen.
Als dieren jacobskruiskruid binnenkrijgen, worden de gifstoffen uit het bloed gehaald en in de lever opgeslagen. De lever kan het gif niet afbreken en daarom hoopt het op. Hierdoor kan herhaalde opname van weinig van de gifstoffen (1-2 % jacobskruiskruid in het voedsel) uiteindelijk tot de dood leiden. Daarnaast neemt de kans op ernstige leverbeschadiging en leverkanker toe. Als een paard tussen 50 en 200 gram gedroogd jacobskruiskruid per kilo lichaamsgewicht binnenkrijgt is dat dodelijk.
De gifstoffen blijven ook in gedroogde vorm onverminderd werkzaam. Jacobskruiskruid is in hooi extra gevaarlijk omdat de dieren het niet meer herkennen en het dus gewoon eten. In verse vorm laten ze de plant staan.
Jacobskruiskruid is ook giftig voor rundvee, maar in agrarisch gebruikt grasland waar een gesloten grasmat aanwezig is komt de plant niet of nauwelijks voor. Schapen en geiten zijn veel minder gevoelig voor het gif.
Als u meer wilt weten over de giftigheid, kunt u de volgende literatuur raadplegen.
Hoe verspreidt de plant zich?
Een Jacobskruiskruidplant kan tussen 50.000 en 200.000 zaden produceren. De plant bloeit in juli en augustus, en de zaadverspreiding vindt vooral in augustus plaats. Op plekken waar gemaaid is kan de plant opnieuw tot bloei komen en dan ook in september nog zaad dragen.
Het zaad wordt vooral (60%) door de wind verspreid. De pluizen waaraan de zaden hangen zie je soms honderden meters door de wind meegevoerd worden. Het zaad zelf is er dan echter al uit. Verreweg het meeste zaad is binnen vijf meter van de plant al uit het pluis verdwenen. Op een afstand van meer dan 25 meter is de zaadverspreiding haast verwaarloosbaar. Als veilige marge kan dan ook een afstand van 50 meter worden aangenomen.
Waarom is jacobskruiskruid een belangrijke plant?
Het is een plant die van nature thuishoort in Nederland, in matig schrale tot schrale graslandvegetaties. Jacobskruiskruid levert een fraai kleurenbeeld in bermen en graslanden door de mooie gele bloemen.
Daarnaast is het een heel waardevolle nectar- en stuifmeelleverancier. Zo zijn er meer dan 150 Nederlandse soorten insecten bekend die de plant gebruiken als voedselplant, waaronder 32 soorten bijen, 38 soorten zweefvliegen en 38 soorten vliegen. Van 27 soorten dagvlinders (de helft van alle Nederlandse soorten) zijn waarnemingen op jacobskruiskruid bekend. Negen van die dagvlinders zijn Rode Lijstsoorten, soorten dus die kwetsbaar zijn en worden bedreigd.
Naast de functie als voedselleverancier is jacobskruiskruid ook voor meer dan 30 soorten de plant die ze gebruiken voor de voortplanting; de larven leven ervan. Van die 30 soorten zijn er zelfs een paar die helemaal op jacobskruiskruid zijn gespecialiseerd en dus uitsterven als de plant verdwijnt.
• Dagvlinders (27)
• Nachtvlinders (5)
• Kevers (4)
• Vliesvleugelige (11)
• Bijen (32)
• Vliegen (38)
• Zweefvliegen (32)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten