KRUID VAN DE MAAND HET MADELIEFJE

KRUID VAN DE MAAND  HET MADELIEFJE
In de Griekse mythologie lezen wij hoe Boreas, de God van de noordelijke winden verliefd wordt op Flora de Godin van de bloemen. De verliefdheid van Boreas, kent  zoals gewoonlijk bij een verliefdheid, geen grenzen. Hij blijft  maar noordelijke winden naar Flora sturen en toen in de lente ook nog eens sneeuwbui valt- een groet van de verliefde God- wordt het voor  Flora wel een beetje te veel van het goede en zij verandert  alle  sneeuwvlokjes die Boreas naar haar stuurt  in madeliefjes. En Flora straalt nu elke lente weer als zij de madeliefjes ziet.

 De Latijnse naam voor het madeliefje is Bellis perinnes: altijd bloeiende. Madeliefje wordt ook wel eens meibloempje of meizoentje  genoemd.  De plant heeft een stevig wortelrozet, het blad is nogal dik en lichtbehaard.  De bloemetjes hebben witte lintbloemetjes en een geel hartje.  Bij mooi weer openen de bloemetjes zich en bij slecht weer sluiten de lintbloemetjes.  Het is een oersterk plantje en verdraagt strenge vorst.
Eens vertelde een oudere dame het volgende verhaal.”Vroeger moest ik van mijn vader een madeliefje opeten, de volgende dag twee, tot zeven dagen. Daarna moest ik elke dag een bloemetjes minder eten tot ik weer bij nul was.”  Een wijze vader, zijn gedachten over madeliefje sluiten aan bij onze kruidenkennis: bellis of te wel het madeliefje versterkt de weerstand van het kind.
Enkele inhoudsstoffen van dit plantje zijn interessant om te vermelden, namelijk kalk en magnesium. Deze zorgen voor ontkramping van de spieren en bloedvaatjes. Bellis ontspant en versterkt de spiertjes rond de de slagaders van het hart en versterkt daardoor de hartspier. Het kruid is ook een bloedverdunner. Prima voor de mensen die last hebben van vaatkramp en geen bloedverdunners innemen.  Madeliefje en bloedverdunners samen  gebruiken is onverantwoord.

Er is een woordeloos contact wanneer kinderen in een veld de madeliefjes ontmoeten. Herinneren wij ons niet hoe wij kettingen maakten van dit plantje? De geestelijke werking van het madeliefje  is het verwerken van verdriet en pijn. Madeliefje herinnert ons aan het kind in ons dat zorgeloos, vol vertrouwen en vervuld met liefde door het leven ging.  Wij worden nu  vaak geroerd door de lach die kinderen uitstralen, zo vervuld  van zuiverheid en  blijdschap.- de altijd bloeiende-.  Bij het zien  van het madeliefje worden wij herinnerd  dat wij dat stuk ook zelf in ons hebben. Koester dit, want het kan  ons  troosten  in moeilijke tijden. Wij  troosten ons bezeerd kindzijn maar  wij worden ook door ons eigen kindzijn omarmd en getroost.
 Dit woordeloos  contact  is  kan heel waardevol zijn om processen te helen.

WANNEER KUNT U MADELIEFJE GEBRUIKEN?
Het kruid verlaagt de bloeddruk. Madeliefje is een bloedverdunner. Versterkt de spiertjes rond de slagaders van het hart, bij vaatkramp en spataders.  Het  helpt het cholestorol te verlagen en daardoor bloedreinigend.  Bij problemen van de huid, bij droge huiduitslag, ontstoken huid, kneuzingen, pijnlijke plekken. Bij  begeleiding van de kinderziekten, een weerstandverhoger bij het zwakke kind. Helpt de darmen bij na een antibioticakuur.
Nogmaals thee of tinctuur niet samen met bloedverdunners gebruiken.

TOEPASSING
Thee: maak thee van de bloemetjes. Enkele bloemetjes in de theepot, heet water erover, even laten trekken en de thee is klaar.
Vers: op salades, in kruidenboter,in de soep of een kuurtje zoals hierboven staat beschreven.
Zalf: op twee manieren kan men madeliefjeszalf maken. Op vaselinebasis , wat ik geschikt vind om  samen met kinderen te maken.  Toverzalf wordt het vaak genoemd. Of op oliebasis  wat moeilijker te maken is. Deze zalf  is geschikt geschikt voor grotere delen van lichaam in te smeren.

 MADELIEFJESZALF OP VASELINEBASIS:
Enkele handjes madeliefjes  in een pan samen met 8 lepels vaseline en 4 eetlepels lepels olijfolie of zonnebloemolie. Enkele uren au bain- marie verwarmen of op een theelichtje met een of twee waxinelichtjes.
Afzeven en in potjes gieten. Laat het kind een etiketje maken met getekende madeliefjes  erop.
HELPT BIJ :  spierpijn, blauwe plekken, vochtophopingen, kneuzingen. schaafwonden.  Het kind vindt dat het overal voor helpt.

MADELIEFJESZALF OP OLIEBASIS:
Twee handjes madeliefjes
200 ml olijfolie of zonnebloemolie
Twee eetlepels bijenwas
Meng in een kom de bloemetjes en de olie
Verwarm  het mengsel au bain marie enkele uren
Zeef de massa af
Acht lepels  van deze  madeliefjesolie samen met twee lepels bijenwas al roerend verwarmen
 Als de bijenwas gesmolten is is de zalf klaar
Giet het in een potje

MADELIEFJESKOEKJES:
175 gr  boter
200 gr suiker
1 ei
200 gr bloem
 150 gr havermout
Mespunt zout
Eventueel  een beetje citroensap
Een kopje  met madeliefjesbloemetjes of lipjes van de goudsbloem of  rozijntjes.  Of van alles wat.
Meng alles door elkaar  en laat het even rusten in de koelkast. Maak een rol een snij plakjes voor op het bakblik   Ongeveer 15 minuten bakken bij 175 graden.

1 en 2 augustus vlindertelweekend

Komend weekend, 1 en 2 augustus, wordt de tuinvlindertelling gehouden. De vlinders vliegen volop en het lijkt erop dat dit weekend de distelvlinder stevig op nummer 1 zal komen. Wie weet laten ook keizersmantel en oranje luzernevlinder zich zien.

Het Belgische vlindertelweekend van Natuurpunt en haar Waalse zustervereniging Natagora is toe aan haar derde editie. De actie wordt vanaf dit jaar ook overgenomen door De Vlinderstichting, zodat in heel België én Nederland op hetzelfde moment de vlinders worden geteld. Het jaar 2009 lijkt tot dusver een goed jaar te zijn voor onze vlinders. Maar om dit met cijfers te kunnen staven, zijn tellingen noodzakelijk. Iedereen kan hieraan meedoen door tijdens het telweekend in de eigen tuin naar vlinders te kijken, ze op naam te brengen, te tellen én het grootste aantal dat tegelijk is gezien door te geven. Om de vlinders te herkennen is op de site een zoekkaart opgenomen die kan worden geprint. Daarop staan de vlinders die we in de tuin kunnen verwachten.

Of je nu een kleine of een grote tuin hebt, of je midden in de stad woont of in het buitengebied en zelfs als je alleen maar wat bloempotten op je balkon hebt staan, je kunt meedoen met de tuinvlindertelling. Zeker nu, midzomer, zijn er, als het weer een beetje meezit, vlinders te zien. De drie soorten koolwitjes beginnen een nieuwe generatie en de boomblauwtjes vliegen nog volop rond. Het lijkt ook een redelijk jaar te worden voor de dagpauwoog en de gehakkelde aurelia, soorten die zich in de tuin prima thuis voelen. Als kers op de slagroom heb je zelfs kans op een zeldzaamheid als keizersmantel of oranje luzernevlinder, want deze zijn de afgelopen dagen op diverse plekken in het land gezien.

Hoe werkt het?
Meedoen is heel makkelijk: tijdens het telweekend op 1 en 2 augustus tel je de vlinders in je eigen tuin. Het maakt niet uit of je de vlinders op een bloem hebt gezien of fladderend door de lucht. Alle vlinders die je ziet tel je. Maar je noteert van elke soort enkel het maximum dat je tegelijk tegenkwam. Op de website www.vlindermee.be of www.vlindermee.nl kan je de vlinders die je in je tuin zag doorgeven. Voor mensen die de smaak te pakken hebben is er ook een mogelijkheid om maandelijkse teller te worden. We zijn benieuwd naar de resultaten, want zoals het er nu uitziet gaat de distelvlinder hoge ogen gooien voor de gele trui. De achtervolgende groep zit waarschijnlijk op minuten achterstand.

Spinazie

Spinazie (Spinacia oleracea) is een plant uit de amarantenfamilie (Amaranthaceae) die verwant is aan bijvoorbeeld andijvie en sla. Het is een snelgroeiende, éénjarige bladgroente, die al vroeg in het voorjaar beschikbaar is. Het is een oude groente die voor het eerst in Perzië geteeld werd.

Het woord spinazie is afkomstig van het Perzische woord 'Esfenaj'. Spinazie groeit over de gehele wereld met uitzondering van de tropische gebieden. Hoewel spinazie al eeuwen geteeld werd in China bereikte de plant Europa pas in de twaalfde eeuw met de komst van de Moren in Spanje. In de 16e eeuw was spinazie nog een nieuwigheid in Italië, maar wel al ingeburgerd in Engeland. Het eerste gebruik bleef beperkt tot laxeermiddel. Het laxeereffect is te danken aan het hoge oxaalzuurgehalte.

Zaadvorm

Het zaad van spinazie is rond of scherp. De scherpzadige rassen (zoals Breedblad Scherpzaad) zijn zeer snelle groeiers, maar schieten ook snel door en worden voor de vroegste teelt gebruikt. Voor de voorjaarsteelt zijn minder snel doorschietende rassen nodig, omdat anders bijna geen blad maar wel snel een bloeistengel gevormd wordt. Voor de zomerteelt worden zeer traag doorschietende rassen gebruikt.

Inhoudsstoffen

Per 100 gram vers product (gemiddelde waarden):

• Voedingswaarde: 20 Kcal / 85 KJ
• Water: 92,7 %
• Eiwit: 2,5 gr
• koolhydraten: 1,6 gr
• Vet: 0,4 gr
• Oxaalzuur: 800 mg
• Caroteen: 5 mg
• Vitamine B1: 0,1 mg
• Vitamine B2: 0,2 mg
• Nicotinezuur (Vitamine B3): 0,6 mg
• Vitamine B6: 0,2 mg
• Vitamine C: 40-150 mg
• Vitamine E: 2,5 mg
• IJzer: 3-4 mg
• Kalium: 450 mg
• Calcium: 130 mg
• Koper: 0,1 mg
• Magnesium: 23 mg
• Natrium: 65 mg
• Fosfor: 45 mg
• Zink: 0,22 mg

IJzer en vitaminen

Spinazie staat bekend om het hoge ijzergehalte. Om de consumptie van spinazie te stimuleren is in de Verenigde Staten de bekende tekenfilmheld Popeye in het leven geroepen. Iedere keer als Popeye in nood zit blijkt er op de vreemdste momenten een blik spinazie voorhanden, waarna het conflict snel beslecht is. Spinazie bevat inderdaad meer ijzer (3-4 mg) dan veel andere groenten, maar het ijzergehalte van spinazie is lange tijd zeer sterk overschat, en nog steeds hebben veel mensen dit beeld voor ogen bij spinazie. Toen in 1937 een nieuwe analyse werd uitgevoerd door Duitse wetenschappers, bleek het ijzergehalte tien keer zo laag te zijn als werd aangenomen. Hoe dit foutje had kunnen gebeuren is niet helemaal duidelijk; een theorie is dat de resultaten van onderzoek met gedroogde spinazie op verse spinazie overdragen werden, een andere dat er een komma op de verkeerde plek gebruikt werd.

Buiten een verhoogd ijzergehalte is spinazie ook rijk aan caroteen, vitamine E en antioxidanten.

Nitrietvorming

Net als alle andere bladgroenten bevat spinazie nitraten. Het grootste gedeelte van het in het lichaam opgenomen nitraat wordt uitgescheiden. Een kleine fractie wordt door bacteriën echter omgezet in nitriet. Er zijn twee bezorgdheden met betrekking tot nitrieten in het lichaam. Enerzijds kunnen ze bij zuigelingen aanleiding geven tot een verstoord zuurstoftransport en cyanose (of blauwzucht). Anderzijds bevorderen ze de vorming van N-nitrosoverbindingen zoals nitrosaminen (bijvoorbeeld wanneer spinazie gecombineerd wordt met vis). Volgens sommige onderzoeken zouden nitrosaminen tevens kankerverwekkend zijn, maar andere onderzoeken spreken dat tegen.

De bacteriën die nitraten omzetten in nitrieten gedijen het beste in een lauwwarme omgeving. Vroeger werd vaak aangeraden om eenmaal gekookte spinazie niet meer opnieuw op te warmen, omdat in de tussenliggende tijd bij kamertemperatuur meer nitriet gevormd kan worden dan gezond is. Dit advies dateert echter uit de tijd dat koelkasten en vriezers nog geen gemeengoed waren. Met de huidige koeltechnieken kan spinazie ook thuis snel genoeg gekoeld worden, zodat zich geen grote nitrietconcentraties vormen. Het advies om spinazie niet opnieuw op te warmen is dan ook niet meer terug te vinden op de meeste spinazieverpakkingen. Met name bij zwakkere mensen, zoals kleine kinderen, zwangere vrouwen en ouden van dagen, blijft het echter raadzaam om op te passen met spinazie die niet vers is.