woensdag 14 januari 2009

Koolraap

Koolraap (Brassica napobrassica, synoniem: Brassica napus var. napobrassica) is een plant uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae). Een koolraap is een wortel van deze plant; ook het jonge blad wordt gegeten onder de naam 'snijmoes' of 'snijkool'. Koolraap werd vroeger zowel voor veevoer als voor consumptie verbouwd in het Friese kleigebied, de Bommelerwaard, Gelderland, Noord-Limburg en Noord-Brabant. Tegenwoordig wordt het weinig meer gegeten en is het een van de zogenaamde vergeten groenten.
De koolraap is waarschijnlijk ontstaan als kruising tussen kool (Brassica oleracea) en knolraap (Brassica rapa), en wordt vaak met deze laatste verward. Dit komt niet alleen doordat de koolraap vaak knolraap genoemd wordt (ook Van Dale erkent dit woordgebruik), maar ook doordat sommige rassen meiraap erg op koolraap lijken.
Typische verschillen:
de koolraap haalt gemakkelijk een kilo, terwijl de meeste meirapen veel kleiner zijn (maar sommige niet)
de als groente verkochte koolraap is oranjegeel van binnen, de meeste meirapen zijn wit (maar er bestaan ook witte koolrapen en oranjegele meirapen)
de knol van de koolraap vormt zich bovenin de penwortel, en is daarmee een wortelknol, terwijl bij de meiraap ook de aansluitende stengelbasis verdikt is
de koolraap kan goed tegen kou en warmte en is een typische wintergroente, wat voor de meiraap niet geldt, zoals de naam al zegt.
Minder lijkt de koolraap op de koolrabi (Brassica oleracea var. gongylodes), wat een klein soort kool is.
Teelt
Koolraap wordt zowel ter plaatse gezaaid als uitgeplant en kan op alle grondsoorten worden geteeld, maar het beste op lichte kleigrond. Koolrapen worden in de regel begin juni ter plaatse gezaaid, omdat vroeger zaaien houtige knollen geeft. De zaai- en plantafstand is 50 x 40 cm. Voor uitplanten wordt eind mei/begin juni buiten op zaaibed gezaaid en 6 tot 8 weken later uitgeplant. Te diep planten geeft een minder mooie knolvorm. In oktober/november worden de 1,5 kg zware knollen geoogst. De knollen kunnen bij 1°C tot zes maanden bewaard worden. De knollen worden geschild en in frieten gesneden gegeten.
Koolrapen hebben veel borium nodig. Boriumgebrek uit zich door glazige vlekken, een ruw, kurkachtig knoloppervlak en holle koppen. Te veel stikstof geeft een minder goede smaak. De kunstmeststof Chilisalpeter bevat ook borium.
Rassen
Er zijn geelvlezige en witvlezige rassen, waarbij de witvlezige alleen door de verwerkende industrie werden gebruikt.
Geelvlezige
'Friese gele selectie Runia' werd in het Noorden van Nederland veel geteeld, omdat dit ras een mooie, ronde vorm heeft met weinig halsvorming en weinig gevoelig is voor barsten, inwendig bruin en holle koppen. Daarnaast zijn er rassen met verschillend gekleurde kop zoals 'Hollandse roodkop', de 'Friese Paarskop' en de 'Gele Groenkop'.
Witvlezige
'Heerma's Witte en 'Hoffman's Witte' zijn witvlezige, hoog opbrengende rassen.
Koolzaad
Taxonomisch is de koolraap een variant van het koolzaad (Brassica napus), dat echter helemaal geen knollen vormt, en niet als groente wordt geteeld maar voor de olie.
Inhoudsstoffen
De voedingswaarde van 100 gram verse koolraap is:
Energetische waarde
109 kJ

Koolhydraten 5 gram

Eiwit 1 gram

Vet 0,2 gram

Vitamine C 35 mg

Vitamine B1 0,03 mg

Vitamine B2 0,03 mg

Calcium 40 mg

IJzer 0,5 mg

donderdag 8 januari 2009

Aromatherapie voor de wintermaanden

Het blijft koud deze winter Wordt het een kwakkel winter of komt de elfstedentocht.
Ik heb een aromatherapie voor de winter .
Aromatherapie is een holistische therapie die gebruik maakt van de etherische olie uit planten. Deze olie is erg geconcentreerd. Voor een druppel olie is vaak een grote hoeveelheid van de plant nodig.,Ze werken op subtiele en zachte wijze. Je kan er allerlei kwaaltjes mee aanpakken. Van koppijn tot psychische problemen.
Bovendien is het gebruik van etherisch olie makkelijk en voor iedereen toe te passen. Geen ingewikkelde recepten of apparatuur.
Je kan de olie gebruiken in een aromalampje, vermengen in badolie of massageolie, gebruiken in de sauna. Of zelfs gewoon op je zakdoek druppelen of inhaleren in een kom warm water.

Voor de wintermaanden geef ik graag een paar suggesties. Deze oliën zullen je vrolijk, gezond en warm houden. Mijn winterse favorieten zijn kaneelolie, denneolie,citroenmelisse en sinaasappel.

Kaneel (genezend en verwarmend)

Kaneel is een gele tot bruine vloeistof met een warm, kruidig, wat harsachtig aroma.
Het werkt ontspannend bij spierverhardingen en geestelijke verharding in het algemeen. Heeft niet alleen een versterkende en verwarmende werking bij kou (lage temperaturen), maar ook bij innerlijke kilte. Helpt tegen bacteriën, virussen en schimmels. Remt ontstekingen en bevordert de doorbloeding.
Je kan de olie verdampen (met een aromalampje of gewoon in een bakje warm water). Bijvoorbeeld in de kinderkamer voor een aangename, gezellige sfeer.
Zo'n 8tal druppels kaneel in de aromalamp geven een gevoel van welbehagen en activeren de fantasie en creativiteit.
Kaneelessence heeft een versterkende werking op het hart en de geest. Vooral mensen die herstellend zijn van een zware ziekte of een zwakke constitutie hebben, depressief of melancholisch zijn, moeten de kaneelessence een tijdje gebruiken om de sfeer een beetje op te vrolijken en te zuiveren.
Kaneelolie is tevens een licht afrodisiacum. Deze olie trekt spiritualiteit aan en heeft een voorspoedige en genezende werking.

DENNE(helpt bij verkoudheid en geeft energie)
Denneolie kan je gebruiken bij verkoudheid, verdampen bij astma, bronchitis, griep en verkoudheid.
De werking van grove den bij luchtwegenklachten is genoegzaam bekend. Een zeer belangrijk punt : in verstuiving verbetert deze olie de zuurstofopname. Meer adem dus, het effect van een fikse wandeling door een dennenwoud. Grove den zuivert ook de lucht.
De olie van den is reinigend en stimulerend, bevordert gevoelens van welzijn en maakt je energieker
Helpt tegen depressie, lusteloosheid en geeft emotionele energie.

LAVENDEL(ontspannend)
Lavendel is een duiveltje doe al. Vage klachten? Vermoeid, huidirritatie, hoofdpijn, noem maar op ... Lavendel brengt verlichting. Enkele druppels in een beetje badolie voor het slapen, of enkele druppeltjes op je kussen. Pas op! Te veel lavendel werkt dan weer opwekkend. (vavaf meer dan 5-6 druppels). Lavendel is ook ideaal voor wanneer de kinderen onrustig slapen.

SINAASAPPEL (vrolijkt op)
Gebruik sinaasappelolie o.a. bij hoofdpijn, koorts, spanningen, angst, maagklachten, reisziekte, vertraagd hartritme, hartkloppingen, gebrek aan eetlust, koorts, nervositeit, spijsverteringsproblemen, slecht slapen, nervositeit, sterke transpiratie, hartbeklemming en eczeem.
Bij slapeloosheid kan je 10 tot 15 druppels sinaasappel in een beetje melk of honing mengen en dit mengsel aan een warm bad toevoegen.
Gebruik de olie om iemand op te vrolijken als je merkt dat hij of zij daar behoefte aan heeft; verdamp of verstuif haar in een huis of in een kamer als je het gevoel hebt dat de sfeer daar wel wat vrolijkheid kan gebruiken.
Sinaasappelolie maakt vrolijk en verdrijft neerslachtigheid, verdriet en angsten. Brengt positieve dingen van het leven naar voor.