dinsdag 9 december 2008

De oorsprong van Kerstmis

De Germanen vierden rond Midwinter (21 december) reeds midwinter- of joelfeesten (winterzonnewende) waarbij het boze werd verjaagd en het licht werd begroet. In de Scandinavische talen heet Kerstmis tot op vandaag jul.In de vierde eeuw zorgde keizer Constantijn de Grote ervoor dat Kerstmis op 25 december zou vallen. Op deze datum werd rond de Middellandse Zee tot dan toe de zonnegod vereerd onder vele verschillende namen zoals Ra in Egypte en Helios in Griekenland. In het late Romeinse Rijk was dit vooral de zonnegod Sol Invictus (=de onoverwinnelijke zon). Omdat Jezus het Licht van de Wereld genoemd werd (zie Joh. 1), zou Constantijn I - volgens bepaalde auteurs - hebben besloten dat de geboorte van Christus op deze dag gevierd zou moeten worden. Bovendien waren de dagen rond 25 december reeds de vrije feestdagen der saturnaliën. De geboorte van Jezus nam in de kerkelijke kalender daarvoor geen bijzondere plaats in, hoewel ze wel gevierd werd, en tot op de dag van vandaag geldt Pasen in het christendom eigenlijk als veel wezenlijker dan Kerstmis. Jezus werd volgens het evangelie aan het einde van het Joodse (of Romeinse) jaar geboren, maar door de kalenderwijzigingen en de verschillen in tijdrekening, wordt de overzetting niet zeer accuraat geacht, te meer, daar ook melding gemaakt wordt van kudden schapen in lagere (en dus warmere) velden rond Bethlehem. Het weiden van schapen in Palestina is rond 25 december thans weliswaar zeldzaam, maar toentertijd niet geheel onmogelijk - de schapen die voor de offerdienst in de Joodse tempel gefokt werden, graasden het hele jaar door, ook in de omgeving van Bethlehem (Baith Lahaim- huis van het brood). De datum is ook niet met zekerheid als niet-authentiek te bestempelen, want uit de oude christelijke liturgieën - die van vóór de vierde eeuw - stamt reeds de viering van Epifanie in dezelfde wintertijd. Sextus Iulius Africanus noemt de geboorte van Christus als vallende op 25 december in 221 n. Chr.
De aansprekende thematiek en de reeds bestaande tradities hebben Kerstmis echter tot het voornaamste feest in het jaar gemaakt. De huidige tradities rond het kerstfeest zijn van land tot land verschillend, zoals ze ook lang niet allemaal even oud zijn. Duidelijk is dat de Amerikaanse kerstgewoonten, in het kader van de voortschrijdende door de VS gedomineerde globalisering, overal elders doordringen, ook in Nederland.
Het woord 'Kerstmis' betekent eigenlijk 'Christus-mis', omdat dit feest gewijd is aan de geboorte van Jezus die de christus (de gezalfde) wordt genoemd. Het woord 'kerst' is uit het woord christus ontstaan; zo betekent "kerstenen" bijvoorbeeld "christelijk maken". De Mis is de christelijke viering van het offer van de Eucharistie, waarin aan het einde van de dienst gezegd of gezongen wordt "Ite Missa est" (vert. Gaat het is de heenzending of: Gaat het offer is voltrokken).
De kerststal is een idee van Franciscus van Assisi die in 1223 op het idee kwam een levende kerststal in het dorp Greccio (Italië) op te zetten. Het idee komt voort uit de vertalingen van het evangelie van Lucas, waarin staat dat Jezus in een kribbe gelegd werd, omdat er geen plaats was in de herberg. De plaats van een kribbe is de stal, wat een logische keuze lijkt als de herberg zelf vol is. Vooral katholieke gezinnen halen met Kerstmis het stalletje van zolder.
Een andere traditie laat de geboorte plaatsvinden in een grot. Dit gegeven gaat terug op Justinus de Martelaar (± 150 na Christus) die schreef: "Omdat er voor Jozef niets te vinden was om de nacht door te bren­gen, ging hij maar zolang een grot binnen dichtbij Bethlehem". Justinus baseert zich op Jesaja (33,16): "Hij zal wonen in een hoge spelonk van een sterke rots". Deze zin betrekt Justinus op Jezus. Wie een grot maakt van rotspapier, volgt Justi­nus.
Hoewel de tradities duidelijk verschillen, zijn hun afkomsten niet noodzakelijk in tegenspraak. In het Nabije Oosten werden in die tijd en later grotten inderdaad als stal gebruikt: er bestonden zelfs hele woonhuizen en zelfs dorpen die in rotsen uitgehakt waren.
Voor de tijd van Franciscus waren de afbeeldingen van het kersttafereel vaak tweedimensionaal en was het gebruikelijker de omgeving als grot af te beelden.
Kerstboom
De kerstboom (een spar, en geen dennenboom) gaat terug op een vruchtbaarheidssymbool. Over de ouderdom van het gebruik als kerstboom lopen de bronnen zeer uiteen. Waarschijnlijk hadden reeds de Germanen voor de kerstening rond de tijd van winterzonnewende (het joelfeest of Yule) een altijd groene boom in huis of op het erf. Vanwege deze heidense wortels heeft de Rooms-katholieke Kerk de boom lange tijd geweerd uit het christendom.
Luther verklaarde begin zestiende eeuw de kerstboom tot symbool van de geboorte van Jezus. Eerst stond de boom alleen nog in de kerken; eind 19e eeuw haalde men hem, allereerst in protestantse landen, alsnog de huiskamer binnen.
De kerstboom herinnert de christen volgens Luther aan de boom in het paradijs; de kerstboomballen aan de vruchten waarvan Adam en Eva aten. De piek in de boom staat voor de ster die de Wijzen de weg wees naar de geboorte­plaats van Jezus; soms wordt de piek daarom door een ster vervangen.
De katholieken gaven eerder aan de kerststal, eventueel met groene versieringen, de ereplaats in huis, pas sinds 1982 staat er in het Vaticaan ook een kerstboom. Protestanten weerden echter in het algemeen de beelden van de kerststal, vanwege hun beeldenverbod, vandaar had de kerstboom bij hen meer succes. Overigens bestond er rond de voortdurend groene naaldboom in de warmere, zuidelijke katholieke landen ook geen voorgeschiedenis of heidense folklore.
De Kerstman en zijn geschenken
Het geven van geschenken rond Kerstmis gaat terug op oude tijden, maar in Nederland was lange tijd vooral het sinterklaasfeest het geschenkenfeest. De Kerstman leek eind twintigste eeuw Sinterklaas te gaan verdrijven. Zover is het niet gekomen, maar velen geven elkaar (ook) met Kerstmis geschenken. Deze gewoonte heeft geleid tot kritiek dat het feest al te commercieel zou zijn geworden. In veel bedrijven is het kerstpakket een traditioneel bedankje voor het werk verricht in het afgelopen jaar.
De Kerstman is een afstammeling van Sinterklaas en wordt ook in verband gebracht met kabouters (Nisse of Tomte), zoals Sinterklaas op Sint Nicolaas, bisschop van Myra, teruggaat. Het Sinterklaasgebruik is meegenomen door emigranten naar Amerika. In Amerika werd Sinterklaas Santa Claus. De Kerstman heeft ongeveer dezelfde gebruiken als Sinterklaas, zoals cadeautjes geven, een lange baard en een rood pak, maar hij is inmiddels ontdaan van alle religieuze symboliek.
De Kerstman ontstond in de ons bekende vorm in de Verenigde Staten, eind negentiende eeuw en raakte door de reclame van Coca-Cola wereldwijd verspreid. Zo kan het zijn dat in beeltenissen de Kerstman nog een groen pak droeg, terwijl de Amerikaanse Santa Claus tegenwoordig uitsluitend rode met witte kleding draagt (zoals het logo van Coca Cola). Santa Claus heeft nog wel een (vliegende) arrenslee getrokken door rendieren en wordt geholpen door elfjes op de Noordpool.
In vele landen heeft de commerciële kerstman (Santa Claus) de oorspronkelijke Kerstman echter niet verdrongen, denk aan de Joulupukki in Scandinavië of Father Christmas in Engeland. Hier zijn voorchristelijke elementen nog duidelijk in het kerstgebruik aanwezig. Het is ook zeker niet zo, dat de kerstman over de hele wereld verspreid rood met witte kleding draagt. De Kerstman draagt in veel landen nog blauwe, gouden of groene (of nog een andere kleur) kleding.

In Oostenrijk en zuid-Duitsland komt niet de Kerstman maar het Christkindl (Christuskind). Deze brengt de op de 24 december cadeautjes. het Christkindl is door Maarten Luther uitgevonden[bron?] omdat hij niet aan de heilige verering mee wilde doen waar het Sinterklaasfeest naar verwijst. Opvallend is dat tegenwoordig juist alleen in het katholieke gedeelte Christkindl wordt gevierd. Terwijl de oorspronkelijke gedachte was dat het Christuskind geschenken geeft zoals Hij dat ook met zijn leven heeft gedaan heeft de laatste 50 jaar de figuur van het christkindl een gedaante verwisseling meegemaakt. In plaats van het onzichtbare christus kind is het geworden tot een engelachtige figuur. De laatste jaren heeft Christkindl te lijden onder de aanhoudende amerikanisering van de Kerstman. Zodoende is er een vereniging pro Christkindl ontstaan die de Kerstman wil

dinsdag 2 december 2008

Ui (Allium Cepa)

Ik hoor iedereen klagen over verkoudheid .Er is een remedie tegen hoor .Gebruik een rauwe ui.

Voor de Egyptenaren was de ui een heilige plant en de geneeskracht ervan wordt in alle oude kruidenboeken rijkelijk bezongen. Alle looksoorten hebben een sterk desinfecterende werking. Zo is uit studies gebleken dat mensen die regelmatig uien eten een beduidend kleinere kans hebben op het ontstaan van darmkanker.
Een van de belangrijkste bestanddelen van de ui is di-allyl-di-sulfide. Deze zwavelverbinding veroorzaakt de geur die veel mensen tot tranen toe beroert. Elke dag een uitje hakken werkt dan ook uiterst effectief in geval van rode of ontstoken oogleden. In het oogtraanvocht bevindt zich namelijk een stof met een antibacteriële en antivirale werking: lyzozyme. Deze stof beschermt het oog zich tegen kwalijke invloeden van buitenaf. Uien schoonmaken is dus zo ongezond nog niet.
Leg een doorgesneden ui op het nachtkastje. Dit werkt erg goed als er sprake is van aandoeningen van de luchtwegen zoals verkoudheid, keelontsteking en bronchitis. En bij een keelontsteking of opgezette klieren maakte zij een keelomslag van ui. Plakjes ui op het keelgebied, afdekken met een vochtige katoenen lap (een zakdoek voldoet prima) en het geheel vastzetten met een warme wollen shawl. En dan natuurlijk hup onder de wol,.

Verder doen uien de bloedsuikerspiegel dalen, zijn in te zetten bij vermoeidheid, zwellingen van lymfeklieren en opgezette amandelen en werken ze effectief bij trombosegevaar. Ook is de ui urinedrijvend waardoor ze goed werk verricht bij oedemen, niet kunnen urineren en niergruis. De ui is spijsverteringsbevorderend en antiseptisch waardoor ze effectief is in te zetten bij darmkolieken, sterke gisting in de darmen, darm-infecties en darm wormpjes. Daarnaast stimuleerd de ui de slijmklieren waardoor ze goed toe te passen is bij een vastzittende hoest of een verkoudheid.
Al deze aandoeningen kun je te lijf gaan met een uientinctuur of uienwijn. Kinderen doe je daar meestal geen plezier mee, die kun je beter verleiden met een uiensiroop.
Uientinctuur is te maken door gelijke delen gehakte ui te mengen met alcohol (brandewijn van 35% voldoet prima). Zet het geheel op een donkere warme plek. Schud het de eerste week dagelijks om. Na twee weken de tinctuur uitzeven. Neem 3x daags een theelepeltje in een glas water.
Uienwijn maak je door drie delen gehakte ui te mengen met één deel acaciahoning (andere honing voldoet ook) en zes delen droge witte wijn. Laat dit 48 uur trekken en zeef daarna de uien eruit. Neem dagelijks 2 tot 4 eetlepels.
Uiensiroop maak je door 500 gram fijn gesneden uien een nacht weg te zetten in een liter water. Voeg er vervolgens 250 gram rietsuiker aan toe en kook het geheel even op. Haal het door een fijne zeef en je hebt een uiterst geneeskrachtige siroop die kinderen ook lekker vinden.

Inhoudstoffen
Vitamine C,B,A
Etherische olie
Suikers
Mineralen
Flavoghydervaten
Polyfenyldervaten
Fyohormonen met gonadotrope werking